In Nederland is het ieder seizoen opnieuw genieten voor vogelliefhebbers. Ons land wordt door veel vogels gebruikt om te overwinteren. Het is natuurlijk super leuk om in de vaak toch wat grijzere periode van het jaar op pad te kunnen om deze wintergasten te bekijken. Dat probeer ik dan ook regelmatig te doen!
Een aantal van mijn favoriete plekken om vogels te kijken in de winter zijn de Brouwersdam en de Prunjepolder (Plan Tureluur). Deze liggen vrij dicht bij elkaar, en worden dus meestal op één dag gecombineerd. Zo ook de eerste week van 2022!
Het was springtij (5 januari 2022 was het vloed erg hoog geweest) waardoor het water langs de Brouwersdam extreem laag stond toen ik er met eb was. Er waren veel zeesterren, krabben etc. aangespoeld, en er was een groter stuk strand drooggevallen. Hierdoor waren er natuurlijk ook veel vogels op het strand aan het foerageren, zo ook mijn favoriete wintergast de Drieteenstrandloper.
Op zee waren drie IJseenden en ZES! (ja echt) Roodkeelduikers te zien. Prachtig! Helaas zijn ze in de winter een stuk soberder qua uiterlijk. Om ze in de zomer te aanschouwen zou je bijvoorbeeld naar IJsland moeten. Beide soorten broeden in het hoge noorden, maar overwinteren in kleine aantallen langs de waddenkust en in het Noordzee gebied. IJseenden duiken naar schelpdieren, en de Roodkeelduiker eet vis.


Na een fijne ochtend op de Brouwersdam reed ik nog langs de Prunjepolder (bij Zierikzee). Er waren veel vogelsoorten te zien (oa. Smienten, ganzen, Kluten, Lepelaars), maar mijn oog viel al snel op de Zwarte ruiter die langs de waterkant aan het foerageren was. Op het eerste gezicht lijkt deze vogel erg op de Tureluur (in de winter althans, want in broedkleed is de Zwarte ruiter zwart). De Zwarte ruiter is wat slanker en sierlijker gebouwd, en alleen het onderste snaveldeel bij de Zwarte ruiter is oranje en bij de Tureluur is de hele snavelbasis oranje.




De Zwarte ruiter is de laatste jaren wereldwijd in aantallen afgenomen door verlies van overwinteringsgebieden en gebieden die ze gebruiken tijdens de trek. Een klein deel van de vogels gebruikt West- en Zuidwest-Europa, maar de meesten overwinteren ten zuiden van de Sahara. In Nederland proberen we met gebieden als de Prunjepolder (Plan Tureluur) het verlies aan buitendijkse getijdengebieden te herstellen, zodat vogels weer kunnen foerageren, rusten, overwinteren of broeden in de voedselrijke getijdennatuur.
In een volgende blog vertel ik meer over de eenden en ganzen die in Nederland overwinteren. Ook kwam ik op de terugweg naar huis nog een veld vol zwanen tegen, waaronder de wintergasten Kleine zwaan en Wilde zwaan!
Wintergasten
Vogels uit Siberië (Rusland) en Scandinavië komen hier overwinteren voor de milde winters, en er is in Nederland nog voldoende te eten in de winterperiode. De polders zijn het domein van de ganzen, eenden en zwanen. De Kepen, Koperwieken en Kramsvogels doen zich tegoed aan bessen en boomzaden. En vele andere water- en kustvogels verblijven in Nederlandse wateren en getijdengebieden.
Drieteenstrandloper
Calidris alba – Sanderling
Een kleine (18-21cm) strandloper die langs de kust vaak met de golven mee rent om in de branding aangespoelde diertjes te eten. Ze broeden in hoogarctische gebieden als Spitsbergen en Siberië. In de winter zijn ze lichtgrijs met wit, maar in het broedseizoen zijn ze meer roodbruin gekleurd.





Afstand houden
In de winter kost de kou natuurlijk veel energie voor vogels, daarom is het belangrijk ze niet te veel te storen tijdens het foerageren en rusten. Ze hebben alle energie nodig om in goede conditie te blijven.